Amalan Legasi Ibrahim: Relevan Ritus dan Ritual pada Zaman Moden
Kenapa Ritual-Ritual ini Wujud?
Ritual Di dalam Realiti Rohani
Tujuan Ritual Islam
Haji: Legasi Ibrahim
Simbolisme Ritual Haji
Simbolisme Tawaf
Symbolisme Sa’i
Simbolisme ‘Arafah
Simbolisme Udhiya
Simbolisme Jamarat
Kesimpulan
[1] Bell, C. M. (1997). Ritual: Perspectives and dimensions. Oxford University Press, 252.
[2] Kevin Edward Schilbrack, Thinking through rituals: Philosophical perspectives (New York: Routledge, 2004), 72.
[3] Bell, C. M. (1997). Ritual: Perspectives and dimensions. 198, 254.
[4] Peter Burke dan Roy Porter, The social history of language (Cambridge: Cambridge University Press, 1987), 223.
[5] Bell, C. M. (1997). Ritual: Perspectives and dimensions. 198, 82.
[6] Kevin Edward Schilbrack, Thinking through rituals: Philosophical perspectives (New York: Routledge, 2004), 48.
[7] Quran, 22:37.
[8] Quran, 22:32.
[9] Sahih Bukhari, 1804.
[10] Sunan ibn Majah, 1680.
[11] Ibn Manzur (d. 711 H). Lisan al-Arab. (Beirut: Dar Sader 1955). vol. 3 p. 274.
[12] Ibn Taymiyyah, Jami’ Al-Rasa’il (Maktabat Al-Turath Al-Islami), 284:2.
[13] Ibn Al-Qayyim, Madarij Al-Salikeen, (Ihya Al-Turath Al-Arabi), 3:28.
[14] Abu Hilal Al-’Askari, Al-Farooq Fi Al-Lugha, (Dar Al-’Ilm), 215.
[15] Quran, 22:26.
[16] Quran, 21:27.
[17] Sunan An-Nasa’i, Hadith #3014.
[18] Quran, 22:27.
[19] Quran, 16:120.
[20] Malcolm X's (Al-Hajj Malik El-Shabazz) Letter from Mecca, accessed August 17, 2017, http://islam.uga.edu/malcomx.html.
[21] Quran 14:37.
[22] Quran 22:37.
[23] Al-Quran menyebutkan bahawa asas-asas Ka'bah dibesarkan oleh Ibrahim dan Ismail (Quran 2: 127), namun para ulama telah berbeza sama ada ini adalah kali pertama dibina. Sebuah riwayat dari Ibn Abbas menyatakan bahawa asas sudah ada sebelum ini. Selain itu, Nabi Muhammad ﷺ menyatakan bahawa masa antara pembinaan Kaabah dan Bayt al-Maqdis adalah 40 tahun (Sahih Bukhari 3186), yang tidak sesuai dengan masa antara Ibrahim dan Sulaiman (iiaitu, beribu-ribu tahun), dan atas dasar ini, Ibn al-Jawzi (m. 597 H) mencadangkan bahawa kedua-duanya sebenarnya dibina oleh Nabi Adam, dengan beza jarak 40 tahun . Ibnu Hajar al-'Asqalani (m. 852 H) memetik dan menyokong kesimpulan ini dan menyenaraikan sejumlah bukti dan hujah yang menunjukkan bahawa Kaabah pertama kali dibina oleh Nabi Adam sendiri. Beliau memetik laporan dari Qatadah ibn Di'amah (m. 117 H) yang menyatakan, "Allah mendirikan Kaabah dengan Adam ketika ia turun. Adam merindui suara para malaikat dan tasbeeh mereka. Maka Allah berfirman, 'Wahai Adam, aku telah menetapkan sebuah rumah di mana manusia akan membuat tawaf sama seperti tawaf dilakukan di sekitar Arasy-Ku, jadi pergilah ke sana." (rujuk Ibn Hajar, Fath al-Bari, Kairo: Dar al-Rayan 'il-Turath, 1987. jilid 6 ms 467, 470-1).
[24] Quran, 2:177.
[25] Hajarul Aswad menandakan sudut timur Kaabah, dan dikatakan sebagai batu dari Syurga yang diturunkan ke Bumi dan menjadi hitam kerana dosa umat manusia (Sunan al-Tirmidhi, 877). Terdapat juga hadith lemah yang dikaitkan dengan Ibn Abbas yang menyatakan, "Hajarul Aswad adalah (simbol) Tangan Tuhan yang benar di Bumi, jadi sesiapa yang menyapa dan menciumnya, seolah-olah mereka telah menyambut Allah dan mencium TanganNya" (Ibn Adi, al-Kamil 1/336). ibnu Qutaybah al-Daynuri (m 276 H) menyatakan, "Ini hanyalah sebuah analogi, yang asasnya ialah apabila seseorang menyambut seorang raja, satu mencium tangannya, maka seolah-olah Hajarul Aswad mempunyai stesen tangan kanan Raja (Tuhan) "(Ibn Qutaybah, Ta'wil Mukhtalif al-Hadith, Kaherah: Dar Ibn Affan, ms 406). Beliau juga menyebutkan riwayat dari Aisha (ra) bahawa apabila Allah mengambil perjanjian primordial dari manusia, Dia meletakkannya di dalam Hajarul Aswad (ja'ala dhalika fi'l-hajar al-aswad). Oleh itu, makna simbolik juga boleh diperluaskan kepada umat manusia memperbaharui perjanjian mereka dengan Tuhan ketika mencium Hajarul Aswad.
[26] Sahih Muslim, 1270.
[27] Sahih Al-Bukhari, 3364.
[28] Ibid.
[29] Sahih Bukhari, 3179.Ungkapan ini menonjolkan kepentingan Hajar kepada ummah (pengikut) Nabi Muhammad ﷺ, dan ia mempunyai tafsiran yang pelbagai. Satu kemungkinan adalah bahawa ia menunjukkan bahawa ummah ini dilahirkan pada saat Tuhan menjawab kepada Hajar dengan mata air Zamzam.
[30] Abu Dawud, 1949.
[31] Quran, 7:172.
[32] Sahih Muslim, 1348.
[33] Al-Thahabi, Mizan Al-I’tidad, 4:381.
[34] Quran, 38:16.
[35] Quran, 22:55.
[36] Quran, 2:85.
[37] Quran, 50:42.
[38] Quran, 40:15
[39] Terdapat perbezaan pendapat klasik sama ada ia adalah kewajipan (mazhab Hanafi) atau saran yang ditekankan (mazhab Shafi’i, Maliki, Hanbali), dan juga perbezaan pandangan sama ada ia ditetapkan untuk semua orang (Shafi’i), hanya untuk bukan musafir (Hanafi), atau hanya untuk bukan jemaah haji (Maliki),bersama dengan kedudukan lain di antara.
[40] Yang lagi satu adalah Eid al-Fitr (perayaan meraikan tamat puasa) yang menuruti bulan Ramadan.
[41] Rasulullah ﷺ bersabda, “Apabila kamu menyembelih, kamu harus menggunakan kaedah yang baik, bagi seorang daripada kamu harus mengasah pisaunya, dan memberi haiwan sebagai kesakitan yang sedikit mungkin” (Sahih Muslim 1955).
[42] Quran, 22:28.
[43] Quran, 22:36.
[44] Ibn Qudamah al-Maqdisi (d. 620 H), al-Mughni (Riyadh: Dar Alam al-Kutub 1999) vol. 13, p. 381.
[45] Musannaf ibn Abi Shaybah, 10494.
[46] Dalam tradisi Islam, anak lelaki itu dikenalpasti sebagai Ismail menurut pendapat utama di kalangan para ulama berdasarkan tanda-tanda dalam Al-Qur'an, sebagaimana yang disebut oleh Ibn Taymiyyah (m.728H) dalam Majmu al-Fatawa (Dar al-Wafa’ 2001, vol 4, p. 204). Manakala, pentafsir lain seperti Ibn Jareer al-Tabari (m.320H) danal-Qurtubi (m.671H) menyokong sudut pandang bahawa ia adalah Ishak (lihat komentar masing-masing mengenai 37:101-2).
[47] Quran, 37:100-101.
[48] Quran, 3:108.
[49] Sahih Bukhari, 5999.
[50] Telah dinyatakan dalam Tafsir al-Qurtubi (37:102) bahawa dia menyaksikan visi-visi ini selama tiga malam berturut-turut, dan dalam teologi Islam, visi-visi para nabi menjadi wahyu, sebagaimana yang disebut dalam Sahih Bukhari (rujuk Ibn Hajar al-Asqalani, Fath al-Bari 6581).
[51] Kebanyakan bantahan mempunyai anggapan epistemologi yang mendasari bahawa orang yang membuat tuntutan tentang apa yang Tuhan telah memerintahkannya lakukan mungkin tertipu atau tidak siuman, kerana pada hakikatnya tidak ada Tuhan yang mengatakan kepadanya untuk melakukan ini atau itu. Walaubagaimanapun, jika ia ditubuhkan dengan kepastian mutlak bahawa Tuhan sebenarnya telah memerintahkan perbuatan yang akan dilakukan, suatu akta yang seolah-olah bertentangan dengan perasaan etika kita, maka apakah tindakan yang betul? Teologi Ash'ari, menurut teori arahan Ilahi, etika ditakrifkan sebagai apa sahaja yang telah ditahbiskan oleh Allah sehingga ini menjadi tindakan etika, sementara pada teologi Hanbali-Salafi, Maturidi dan Mu'tazili, realiti asas etika dapat dilihat secara rasional, jadi Perintah Tuhan sentiasa sesuai dengan alasan yang jelas mengenal pasti etika. Sekiranya ada sesuatu yang sebaliknya, ini kerana kita tidak mengkajinya dengan secukupnya. Al-Quran menyatakan bahawa apabila orang cuba membenarkan tindakan tidak bermoral dengan menyatakan bahawa Tuhan memerintahkannya, tindak balas yang betul adalah menyatakan “Sesungguhnya Tuhan tidak menyeru kejahatan” (Quran 7:28).
[52] Quran 21:69.
[53] Quran 2:260.
[54] Quran 6:75.
[55] Quran, 37:102. Pentafsir al-Quran, Mahmud al-Alusi (m. 1270 H) menyatakan bahawa ini menunjukkan kerendahan hati Ismail dengan tidak berani menegaskan bahawa dia bersabar secara peribadi, tetapi sebaliknya mengatakan bahawa dia akan menjadi antara mereka yang sabar jika Tuhan mahu.
[56] Quran 37:103-105.
[57] Alastair Hannay. Homing in on Fear and Trembling. In: Kierkegaard's Fear and Trembling: A Critical Guide. (Cambridge University Press 2015) suntingan Daniel Conway. p. 13.
[58] Al-Shawkani, Fath al-Qadir, (Beirut: Dar al-Marefah 2007) p. 1246. Terdapat perdebatan teologi klasik antara Mu'tazilah dan Ashaa'irah mengenai isu ini yang diceritakan Al-Razi (m. 606 H) (Mafatih al-Ghayb 37: 102). Mu'tazilah berpendapat bahawa Ibrahim hanya diperintahkan oleh Tuhan untuk melakukan langkah-langkah yang membawa kepada pengorbanan itu, bukannya korban itu, dan dengan itu ia memenuhi visi itu walaupun tidak pernah mengorbankan Ismail. Sementara itu, Ashaa'irah menegaskan bahawa pengorbanan itu sendiri adalah apa yang diperintahkan untuk dilakukan.
[59] Terdapat satu lagi elemen kritikan Ateis Baharu kepada cerita yang secara logiknya salah—apabila seseorang komited kepada idea bahawa manusia adalah haiwan biologi semata-mata tanpa status istimewa atau kesucian, mengapa pengorbanan manusia secara moral tidak sesuai tetapi pengorbanan haiwan tidak? Sekiranya kehidupan manusia tidak berbeza daripada kehidupan haiwan, apa yang memberi manusia hak untuk mengambil nyawa haiwan untuk dimakan? Bagi umat Islam, hak ini hanya datang dari izin Ilahi (dengan syarat binatang itu tidak dibunuh untuk sukan tetapi kita memakan daging itu dan menyembelih binatang dengan cara yang berperikemanusiaan), dan dengan itu berkat Ilahi dicari sebelum menyembelih binatang apa pun untuk menjadi halal (dibenarkan).
[60] Musnad Ahmad, 2791.Hadis ini disahkan oleh Ahmad Shakir manakala Nasir al-Din al-Albani mengisytiharkannya lemah. Sesetengah sarjana yang mengamalkan pandangan al-Albani juga berpendapat bahawa tidak terdapat sumber yang sah untuk menghubungkan amalan itu kepada Ibrahim yang merejam syaitan, Jamrah tidak berkait dengan peristiwa ini. Walaubagaimanapun, mereka gagal memberi alternatif untuk asal usul ritual pelontaran Jamrah itu.